Emblematy/ odznaki/ partyzanckie używane w OP „Nerwa” /II komp. 8 pp leg AK


Od grudnia 1943 do kwietnia 1944 r. w OP „Nerwa” nie noszono na mundurach żadnych emblematów. Po bitwie pod Pawlinem , która miała miejsce 7.IV. 1944 r., a w której poległo 32 partyzantów, wprowadzono z inicjatywy żołnierzy i za zgodą dowódcy, zwyczaj noszenia na lewym rękawie munduru, na wysokości około 80 mm i szerokości 60mm. Tarcza była koloru czarnego, z białą obwódką i wyszytą środku biała trupią czaszką i skrzyżowanymi pod nią dwoma piszczelami. Emblemat ten, wzorowany na podobnych odznakach niektórych oddziałów powstańczych z okresu Powstania Styczniowego miał oznaczać, że żołnierze Oddziału gotowi są pomścić poległych pod Pawlinem towarzyszy broni i walczyć do utraty życia. Tarcze wykonane były przez dziewczęta z Wojskowej Służby Kobiet w Bychawie i okolicach. Szyte były z sukna koloru czarnego i wyszywane białymi nićmi . Emblemat ten bardzo szybko upowszechnił się wśród żołnierzy.W czerwcu 1944 r. rozkazem Komendanta Inspektoratu Rejonowego Lublin zakazano Noszenia tego emblematu ze względu na skojarzenia z odznakami niemieckiej formacji SS



Ponieważ jednak zarówno żołnierze jak i ludność zamieszkująca tereny na których operował przyzwyczaiła się do emblematu odróżniającego  „nerwiaków” od żołnierzy innych jednostek partyzanckich, wprowadzono  za zgodą Komendanta Inspektoratu nowy emblemat, który identyfikował oddział jako II-gi pluton a następnie II-gą kompanię 8 pp leg. AK. Nowy emblemat miał taki sam kształt jak poprzedni /tarcza o wym. 80x60mm/. Nowa tarcza noszona również na lewym rękawie munduru podzielona była po przekątnej na dwa pola: białe i czerwone. Na górnym polu białym wszyto czerwone litery „8 pp leg.” A pod nim rzymską dwójkę „II” Na dolnym czerwonym polu widniał stylizowany orzeł w koronie. Pole białe  miało obwódkę czerwoną a czerwone białą, grubości około 3mm. Emblemat ten upowszechniał się stopniowo i był w użyciu w czasie akcji „Burza".




Oddział posiadał również proporzec na wzór proporców ułańskich zawieszony na lancy i używany sporadycznie przy szczególnie uroczystych okazjach przez zwiad konny jadący na czele Oddziału. Proporzec miał kształt trójkątny , długości około 600mm i szerokości przy drzewcu około 300mm. Na jednej stronie, na polu czerwonym wyszyty biały orzeł w koronie, na drugiej stronie na polu białym czerwone litery „O.L. 8 pp leg. II plut.” Proporzec został
wykonany przez dziewczęta z Wojskowej Służby Kobiet w Bychawie w miesiącu maju 1944 r.. Litery wyhaftowane na stornie białej proporca były skrótem obowiązującej wówczas nazwy Oddziału, a mianowicie: „Oddział Lotny 8 Pułku Piechoty Legionów II-gi plutonu”.Oddział był początkowo był plutonem a dopiero z czasem po znacznej rozbudowie stał się kompanią.

Zarówno tarcza czarna, jak i późniejsza biało – czerwona nie zachowały się w oryginale, istnieją jedynie fotografie na, których emblematy te są widoczne na mundurach osób fotografowanych.
Proporzec znajdował się do niedawna w posiadaniu dowódcy Oddziału Wojciecha Rokickiego „Nerwy” zam. W Lublinie. Po śmierci dowódcy proporzec pozostał prawdopodobnie w rękach jego rodziny lecz dostęp do niego jest  aktualnie niemożliwy. Dostępna jest jedynie fotografia proporca.



Opracowanie napisali :
Ppor. AK T. Cenzartowicz „Zawichost” dca. II-go plutonu.
Ppor. AK  Jan Onoszko „Jacyna” dca. III plutonu
Kpr. Pchor. Czesław Linkowski „Tom” zca dcy. IV plutonu

Kołysanka